Samorządy w debacie publicznej

Wybory samorządowe w Tunezji, planowane na przełom roku 2015/2016 i pierwsze po rewolucji z 2011 roku, już teraz wywołują duże emocje. W debacie publicznej podejmowany jest temat projektu przygotowywanej reformy decentralizacji, budzący uzasadnione obawy co do przyszłego kształtu i roli samorządów. Negatywne skojarzenia budzą również kandydaci w wyborach samorządowych, utożsamiani z dawnym reżimem.

Te kwestie były tematem przewodnim w trakcie wizyty polskich ekspertów w Kairouanie w maju, w ramach projektu „ELECT FixKairouan: W stronę rzeczywistej samorządności w Tunezji” realizowanego przez Fundację Press Club, jako kontynuacja poprzednich działań w tym mieście. Wizyta zainaugurowała cykl otwartych debat na temat samorządności na uniwersytecie w Kairouanie, przygotowując grunt pod merytoryczną dyskusję na temat kształtu reformy decentralizacji oraz planowanych wyborów samorządowych.

Polscy oraz tunezyjscy eksperci wspólnie prowadzili debatę dotyczącą roli i zakresu odpowiedzialności samorządów. Debatę poprzedziło przedstawienie sytuacji prawnej samorządów w Tunezji. Publiczność usłyszała również o polskich doświadczeniach w zakresie samorządności – problemów i wyzwań na przestrzeni ostatnich 25 lat, o których opowiadała Elżbieta Ruebenbauer, dziennikarka, zastępca redaktora naczelnego stołecznego dodatku Gazety Wyborczej.

Konieczność uregulowania i upublicznienia procedur na poziomie lokalnym znalazła potwierdzenie w reakcji publiczności podczas drugiej debaty, poświęconej tematyce dochodów samorządów: źródeł dochodu, budżetu oraz jego struktury. Na temat aktualnej struktury finansowania samorządów w Tunezji wypowiedział się Sahbi Amara, ekspert tunezyjski. Emocje wśród zebranej na sali publiczności wzbudziły zwłaszcza przywołane podatki lokalne, które w ich opinii są tylko „prezentem” dla władzy. Informacje na temat obowiązków samorządów, struktury dochodów i ich źródeł oraz świadczonych usług publicznych były nowością nawet dla lokalnych aktywistów. Z dużym zainteresowaniem spotkało się przedstawienie praktyk finansowania polskich samorządów przez Sylwię Szparkowską z Fundacji Polityki Rozwojowej.

Wśród publiczności zebranej w sali uniwersytetu w Kairouanie znaleźli się studenci, dziennikarze, przedstawiciele administracji publicznej oraz organizacji pozarządowych. Liczne pytania padające z sali wiązały się z obawami dotyczącymi wprowadzanych zmian w związku z reformą.
– Ludzie nie pójdą na wybory, jeśli nie zrozumieją z czym wiążą się planowane zmiany. Nikt nie mówi o tym jak będą funkcjonować samorządy po decentralizacji – mówił jeden z zebranych na sali studentów.

Poza brakiem dostępu do wiarygodnych informacji na temat projektowanej reformy, problemem pozostaje brak zaufania publicznego dla funkcjonariuszy władzy. Zaufanie publiczne do samorządów jest bardzo niskie – to ostatnie relikty dawnego reżimu. – powiedział jeden z przedstawicieli lokalnej NGO „Association de la Gouvernance Participative”.

Debatom towarzyszyły warsztaty dotyczące dostępu do informacji publicznej. Grupa warsztatowa obejmująca przedstawicieli lokalnych NGO, administracji publicznej, dziennikarzy i studentów przez okres trwania projektu będzie pracować nad pozyskaniem, opracowaniem i udostępnieniem informacji publicznych dotyczących kilku sfer odpowiedzialności samorządu, w skali miasta Kairouan.

Projekt jest współfinasowany ze środków programu „Wsparcie Demokracji 2015” realizowanego przez Fundację Solidarności Międzynarodowej, finansowanego w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.