Wtorek, 19 marca 2024 r.
Niewpuszczenie dziennikarzy na posiedzenie Sejmu narusza konstytucyjne prawo obywateli dostępu do informacji
fot. Michał Dobrołowicz (RMF FM)

Niewpuszczenie dziennikarzy na posiedzenie Sejmu narusza konstytucyjne prawo obywateli dostępu do informacji

Fragment ustnego uzasadnienia decyzji Sądu Okręgowego w Warszawie z 18 grudnia 2017 o uchyleniu umorzenia przez prokuraturę śledztwa w sprawie posiedzenia Sejmu z 16 grudnia 2016 roku i nakazującej prokuraturze dalsze jej prowadzenie.

„Co do samej jawności posiedzenia, oczywiście przedstawicielom mediów, jak wszyscy wiemy, uniemożliwiono wstęp na Salę Kolumnową. Mogli obserwować obrady z korytarza, zza drzwi wiodących do sali. Taka sytuacja stoi w oczywistej sprzeczności z zasadami prawa wynikającymi z artykułu 113. i artykułu 61. ustęp 1. i 2. konstytucji, zgodnie z którymi posiedzenia Sejmu są jawne, obywatel ma prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.

Prawo wstępu i rejestracji dźwięku na pewno nie realizuje się poprzez umożliwienie jedynie niepełnej obserwacji zza uchylonych drzwi. Prawa tego nie realizuje pogląd z jednej kamery umieszczonej na Sali. Prawo wstępu obywateli na posiedzenie nakłada obowiązek między innymi udostępnienia obywatelom i innym uprawnionym, w tym dziennikarzom, miejsc na sali posiedzeń lub w miejscu umożliwiającym pełną niezakłóconą bezpośrednią obserwację posiedzenia, nie zaś poza nią przed drzwiami w sposób uniemożliwiający faktycznie obserwację posiedzenia. To posiedzenie, do którego odwołuje się prokurator w swoim uzasadnieniu swojego postanowienia, czyli że był już precedens przeniesienia posiedzenia do Sali Kolumnowej, przypomnę, że tam było wydzielone miejsce dla mediów.

Z całą mocą, krótko mówiąc, należy podkreślić, że przywołanych zasad konstytucyjnych i praw obywateli, nie może przekreślać artykuł 170. ustęp 4. regulaminu, przewidujący, że prawo wstępu na sale posiedzeń Sejmu mają osoby i delegacje zaproszone przez marszałka Sejmu oraz upoważnieni przez niego pracownicy Kancelarii Sejmu. Przepis ten ma charakter techniczny i porządkowy, a marszałek korzystając z jego dyspozycji nie może, co oczywiste, ograniczać a tym bardziej uchylać konstytucyjnych reguł i praw obywatelskich. Wręcz przeciwnie, w oparciu o jego dyspozycje, powinien zapewnić możliwość pewnej i skutecznej obserwacji i rejestrowania przebiegu obrad przedstawicielom mediów.

Warto dodać, że możliwość szeroko pojętej rejestracji dźwięku lub obrazu oznacza, że na samą rejestrację organ, Sejm, marszałek nie wydają zgody. Możliwość rejestracji dźwięku i obrazu zakłada bezwzględny obowiązek stworzenia obserwatorom technicznych możliwości udziału w rejestracji obrad. Obowiązkiem organizatora posiedzenia. czyli marszałka Sejmu, jest takie jego przeprowadzenie, które umożliwia udział publiczności oraz – co konieczne – wyznaczenie rozsądnych miejsc dla przybyłej publiczności. Oczywistym jest, że część posiedzenia, które odbyło się 16 grudnia 2016 roku w Sali Kolumnowej wymienione warunki nie zostały zapewnione, co oznacza, że naruszono konstytucyjne prawo obywateli dostępu do informacji o działaniach organów władzy publicznej. Warto dodać, że gdyby media miały prawidłowy dostęp do Sali Kolumnowej, może nie byłoby wątpliwości co do samego kworum. Może posłowie opozycji nie zostaliby potraktowani w taki sposób, w jaki zostali potraktowani.

Co do jawności posiedzenia Sejmu i obecności mediów, sąd również nie zgadza się tutaj z tokiem rozumowania prokuratora, z którego wynika, że za ograniczenie dostępu mediów na Salę Kolumnową, winę za to ponosi opozycja. Prokurator stwierdza: „utrudnienia w zakresie dostępu do informacji publicznej z kontynuacji 33. posiedzenia Sejmu w Sali Kolumnowej stanowiły zaś konsekwencję nieregulaminowego zachowania posłów części klubów opozycyjnych i związanej z tym konieczności przeniesienia prac Sejmu”. Nie można się z taką oceną zgodzić.”