Warszawa, 22 lutego 2016
Szanowny Pan
Krzysztof Czabański
Sekretarz Stanu
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Szanowny Panie Ministrze,
w imieniu Press Club Polska, polskiej części międzynarodowej organizacji dziennikarskiej i medialnej stojącej na straży wartości i standardów dziennikarskich oraz wolności słowa w ponad 30 krajach, przedstawiamy postulaty do systemu działania mediów publicznych w Polsce.
Nie są to uwagi do projektu ustawy medialnej przygotowywanej przez Pana Ministra, bowiem dotychczas nie został ten projekt oficjalnie zaprezentowany. Jednocześnie podtrzymujemy naszą deklarację z grudnia 2015 złożoną w odpowiedzi na zaproszenie, wystosowane przez poseł Joannę Lichocką i Pana Ministra, że jesteśmy gotowi do spotkania i poważnych konsultacji projektu ustawy, po zapoznaniu się z nim, a nie tylko z doniesieniami medialnymi na temat założeń do projektu.
Postulaty do systemu działania mediów publicznych (radia i telewizji) w Polsce
1. Misja i treść:
a. definiowanie misji jako informacja, edukacja, kultura i rozrywka (wg doniesień medialnych dziś projektodawcy zapominają o rozrywce i o kulturze)
b. wysoka jakość programów jako kluczowe kryterium; na wzór BBC każdy program powinien spełniać co najmniej jedno z kryteriów: ambitny, oryginalny, innowacyjny, angażujący
c. celem mediów publicznych jest służba interesowi publicznemu rozumianemu jako:
I. utrzymanie postaw obywatelskich i rozwój społeczeństwa obywatelskiego
II. promowanie edukacji i kształcenia się
III. pobudzanie kreatywności i podnoszenie poziomu kulturowego odbiorców
IV. prezentowanie Polski, jej społeczeństwa, regionów i wszystkich społeczności
V. przedstawianie światu Polski i Polsce świata
VI. wzmacnianie tożsamości kulturowej i tworzenie wspólnoty doświadczeń kulturowych poprzez prezentowanie oryginalnych treści na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym
VII. promowanie świadomości różnych kultur i alternatywnych punktów widzenia, poprzez treści, która odzwierciedlają życie różnych ludzi i różnych społeczności w Polsce
d. zagwarantowanie różnorodności opinii i pluralizmu, wynikające z reprezentowania całego społeczeństwa będącego płatnikiem powszechnego abonamentu
e. media publiczne powinny być niezależne co do prezentowanych treści, czasu i sposobu ich dostarczania oraz w wewnętrznym zarządzaniu ich funkcjonowaniem
f. programy realizowane przez publiczne media powinny podnosić wiedzę o świecie, kraju, jego społeczeństwie i zachodzących w nim przemianach oraz utrzymywać odpowiedni, wysoki poziom publicznej dyskusji w jakiejkolwiek poruszanej sprawie
2. Dziennikarze:
a. zagwarantowanie niezależności dziennikarskiej
b. jasne kryteria zatrudniania i zwalniania dziennikarzy na podstawie kompetencji i profesjonalizmu
c. stworzenie systemu odwoławczego dla zwalnianych dziennikarzy
d. przestrzeganie polskiego prawa i odejście od patologii zatrudniania osób stale pracujących w innej formie niż na umowę o pracę
e. naprawa szkód wyrządzonych TVP przez przeniesienie części dziennikarzy do firm zewnętrznych i zapewnienie takiej formy zatrudnienia by jedynym źródłem dochodów dziennikarza mogła stać się redakcja
f. o ile prawdziwe są doniesienia medialne o projektowanej ocenie kompetencji etycznych dziennikarzy, sprecyzowanie jakiego rodzaju kompetencje etyczne maja być oceniane i kto tej oceny ma dokonywać
3. Wybór władz mediów publicznych:
a. odpartyjnienie nadzoru nad mediami, poprzez wypracowanie konsensusu politycznego
b. zminimalizowanie wpływu polityków na media publiczne, w tym na obsadzanie stanowisk
c. rada mediów wybierana nie przez polityków
d. przywrócenie kadencyjności rady oraz zarządów mediów publicznych przy jednoczesnym jasnym zdefiniowaniu przypadków kiedy kadencja mogłaby być skrócona
4. Finanse:
a. zapewnienie finansowania misji z publicznych środków abonamentowych
b. zapewnienie wysokiej skuteczności poboru abonamentu poprzez mechanizmy wzorowane na działających np. w Niemczech czy Wielkiej Brytanii
c. zapewnienie odpowiedzialnego i przejrzystego systemu gospodarowania pieniędzmi publicznymi
Panie Ministrze,
nasze postulaty odnoszą się do planowanej nowej ustawy o mediach narodowych i zmian, które mają się dokonać od 1 lipca 2016. Obecnie wprowadzone zmiany, w tym powołanie na prezesa TVP po raz kolejny funkcjonariusza politycznego, i to ze złamaniem zasady kadencyjności, wyrzucanie dziennikarzy bez podawania im powodów merytorycznych, zatrudnianie części nowych dziennikarzy i redaktorów na podstawie poglądów, a nie kompetencji, przeczą wcześniejszym zapowiedziom odpartyjnienia i wprowadzenia niezależności i pluralizmu w radiu i telewizji.
Nowa ustawa powinna stanąć wreszcie na straży niezależności mediów publicznych i wolności słowa, zaś trwające od lat, w tym także obecnie, upartyjnianie radia i telewizji zostać cofnięte.
Apelujemy do Pana o rozpoczęcie faktycznych konsultacji projektu ustawy, a nie tylko wstępnych założeń, ze środowiskami dziennikarskim, akademickim i twórców, w rozsądnym czasie pozwalającym na merytoryczne odniesienie się do projektu. I po raz kolejny deklarujemy gotowość do uczestnictwa w takich konsultacjach.
Pozostaję z należnym szacunkiem,
Jarosław Włodarczyk
Prezes Press Club Polska
