Dobra wiadomość: większość Polaków czuje się dobrze poinformowana. Nieco gorsza: tylko jedna piąta gotowa jest płacić za treści w mediach, i to raczej niewielkie kwoty. Odbiorcy mediów chętnie za to poznaliby światopogląd dziennikarzy i redakcji – to główne wnioski płynące z badania opinii publicznej „Postawy Polaków wobec mediów i płacenia za treść”. Press Club Polska, wraz w partnerami Nagrody Dziennikarstwa Ekonomicznego firmami Axa i Provident Polska, corocznie prowadzi badania opinii odbiorców na temat działalności dziennikarzy i mediów.
Niemal połowa Polaków (48%) wierzy w obiektywizm mediów, rozumiany jako informowanie bez przekazywania czy narzucania określonego punktu widzenia. Frakcja przeciwna jest nieco mniej liczna (37%) a 15% nie ma w tej kwestii zdania. Co ciekawe, również prawie połowa badanych uzależnia zaufanie do konkretnego medium od wiedzy na temat światopoglądu redakcji. Innymi słowy – zaufamy, jeśli poznamy poglądy redakcji, a więc i dziennikarzy. Ta deklaracja wcale nie kłóci się z wyznawaną wiarą w obiektywizm mediów. Najwyraźniej duża część respondentów uważa, że choć obiektywizm mediów jest możliwy w teorii, to w praktyce wierzenia i wartości mają wpływ na profil mediów i warunkują przekaz. Dlatego – w dążeniu do obiektywnego obrazu świata – trzeba znać filtr poznawczy redakcji, czyli jej światopogląd. Te wyniki sugerują, że jasna deklaracja profilu światopoglądowego przez media jest czymś pożądanym przez Polaków.
Aż 75 proc. badanych czuje się zadowolonych z poziomu poinformowania na ważne dla nich tematy. A zatem zdecydowana większość Polaków w obecnych warunkach spełnia swoje subiektywne potrzeby informacyjne. Z kolei niezadowolonych z poziomu poinformowania jest 16 proc. Polaków. Przeciętny rodak wiedzę czerpie przede wszystkich z telewizji tradycyjnej – to pierwsze źródło informacji dla 85% badanych. Kolejnym jest – znowu tradycyjne – radio, którego słucha 48%, a na trzecim miejscu znalazły się portale internetowe (42%). Telewizję jako główne źródło informacji wybierają częściej osoby z wykształceniem zasadniczym, starsze, uboższe i z małych miast, a media społecznościowe osoby o profilu odwrotnym.
Polacy nie są zbyt skorzy do płacenia za treści. Około 22% badanych zapłaciłoby w przyszłości za jakiś rodzaj treści „choćby raz na jakiś czas”. Najwięcej osób (26%) zapłaciłoby za rozrywkę, natomiast najmniej (19%) za treści z dziedziny polityki międzynarodowej. Za treść (wszystkie typy) nieco częściej płaciliby idealiści, czyli respondenci wierzący w możliwość istnienia obiektywnych i neutralnych mediów (różnica kilku procent w porównaniu ze sceptykami). Z kolei pośród osób nie chcących płacić za żadną dziedzinę treści (nawet raz na jakiś czas) statystycznie częściej niechęć wyrażają seniorzy (60-75 lat), z niewielkich miast, z wykształceniem podstawowym oraz zarobkami nieprzekraczającymi 2000 zł. A Ile Polacy gotowi są w stanie płacić co miesiąc? Większość badanych (53%) deklaruje kwotę co najwyżej 10-20 zł miesięcznie. Najczęściej będą to płatności za informacje oraz kulturę i rozrywkę.
Badanie „Postawy Polaków wobec mediów i płacenia za treść” dla Press Club Polska przeprowadziła firma Danae na reprezentatywnej próbie Polaków (n=1005) metodą wywiadu bezpośredniego CAPI w dniach 11 – 16 maja 2018. Autorem projektu badawczego oraz raportu końcowego jest dr Grzegorz Lewicki. Przeprowadzenie badania było możliwe dzięki wsparciu Axa oraz Provident Polska.
Badanie opinii publicznej jest dorocznym projektem towarzyszącym Nagrodzie Dziennikarstwa Ekonomicznego Press Club Polska na zlecenie partnerów nagrody Axa i Provident Polska.
Co roku badane i analizowane są różne aspekty postaw odbiorców, ich potrzeb informacyjnych, postrzegania mediów oraz ich funkcjonowania. W roku 2016 przeprowadzono badanie „Czy wystarczająco uważnie podpisujemy umowy i czy dziennikarze pomagają w edukacji konsumentów”, zaś w 2017 „Zaufanie do mediów. Źródła informacji i ich weryfikowanie”.
